Jazoni tayinlashda yengillashtiruvchi holatlar muhim rol o'ynaydi, ularning mavjudligi qamoq muddatini sezilarli darajada qisqartirishi yoki hattoki ehtiyot chorasini ayblanuvchining foydasiga o'zgartirishi mumkin.
Ko'rsatmalar
1-qadam
Yengillashtiruvchi holatlar - bu sudning vazmin bo'lishiga olib kelishi mumkin bo'lgan harakatlar va hayotiy vaziyatlarning kombinatsiyasi. Shartli ravishda ushbu holatlarni ikkita katta guruhga bo'lish mumkin: shaxsiy va psixologik holatlar va tashqi holatlar.
2-qadam
Birinchi guruhga ayblanuvchining axloqiy xarakterini va uning psixologik holatini tavsiflovchi holatlar kiradi. Sud jazoni engillashtiradi, agar:
- ayblanuvchi birinchi marta jinoyat sodir etgan bo'lsa (uning qilmishining ijtimoiy xavfli xususiyati istisno xususiyatiga ega va muntazam emas);
- ayblanuvchi homiladorlik paytida jinoyat sodir etgan bo'lsa;
- ayblanuvchi jabrlanuvchiga rahm-shafqat ko'rsatib, noqonuniy xatti-harakatlarni sodir etgan bo'lsa (masalan, umidsiz bemorga g'amxo'rlik qilayotgan kishi uni bemorning shaxsiy iltimosiga binoan hayotni qo'llab-quvvatlovchi qurilmalardan uzib qo'ygan bo'lsa);
- ayblanuvchining o'zi aybini tan olgan, tavba qilgan va tergovga faol yordam bergan;
- ayblanuvchi jinoyat sodir etilganidan so'ng darhol jabrlanuvchiga tibbiy va boshqa yordam ko'rsatgan;
- ayblanuvchi jabrlanuvchiga etkazilgan zararni qoplashga qaratilgan bir qator harakatlarni amalga oshirishga rozilik beradi (moddiy va ma'naviy zararni ixtiyoriy ravishda qoplash).
3-qadam
Jazoni yengillashtirishga qodir tashqi xususiyatdagi yumshatuvchi holatlar:
- ayblanuvchiga qaramog'ida bo'lgan yosh bolalar, nogironlar, qariyalar og'ir kasal qarindoshlari;
- qiyin hayotiy sharoitlar (ikkinchisining mavjudligi va ularning ta'sir darajasi, sud har bir aniq holatda individual asosda belgilaydi);
- ayblanuvchini uchinchi shaxslar tomonidan jinoyat sodir etishga jismoniy yoki ruhiy majburlash (bu holda zaruriy shart - bu moddiy, xizmat yoki boshqa qaramlikning, shuningdek ruhiy bosimning boshqa mexanizmlarining mavjudligi);
- zaruriy mudofaa chegaralaridan oshib ketish (ushbu bandda ayblanuvchining o'zini ham, boshqalarni ham himoya qilishga qaratilgan harakatlari mavjud).
