Yarashuv bitimi hakamlik sudi tomonidan tasdiqlanganda, davlat boji da'vogar tomonidan umumiy tartibda to'lanadi, ammo uning yarmi da'vogarga qaytarilishi kerak. Agar kelishuv bitimi umumiy yurisdiktsiya sudida tasdiqlangan bo'lsa, unda da'vogar tomonidan to'langan davlat boji qaytarilmaydi.
Tomonlarning kelishuv bitimini qo'lga kiritishi hakamlik sudlarida, umumiy yurisdiktsiya sudlarida (sudlar, tuman sudlarida) ishni ko'rib chiqishni yakunlash uchun asoslardan biridir. Bunday vaziyatda da'vogar uchun dolzarb masalalardan biri bu davlat bojini taqsimlashdir, chunki dastlabki da'vo berilganda u umumiy tartibda to'langan. Sud organining turidan qat'i nazar, protsessual qonunchilik tomonlarga davlat boji xarajatlarini taqsimlash to'g'risida kelishuv huquqining o'zida kelishuv huquqini beradi. Masalan, ko'rsatilgan hujjatda javobgarning da'vogarga ish haqiga sarflangan summaning yarmini to'lashi, boshqa qoidalarni ishlab chiqish majburiyatini ta'minlash mumkin. Sud organi tomonidan tasdiqlangandan so'ng, bunday shartnoma tomonlar uchun majburiy bo'ladi. Agar kelishuvga erishilmagan bo'lsa, unda davlat boji xarajatlarini taqsimlashning umumiy qoidalari qo'llaniladi.
Arbitraj sudida kelishuv bitimi tasdiqlangandan keyin davlat boji
Agar ish hakamlik sudida ko'rib chiqilgan bo'lsa va tomonlar kelishuv bitimi tuzish orqali uni tugatishga rozi bo'lsalar, u holda da'vogar to'langan to'lovning yarmi qaytarilishiga ishonishi mumkin. Yagona shart - bu ish bo'yicha qaror qabul qilinishidan oldin ko'rsatilgan kelishuvni tasdiqlashdir, chunki to'langan summaning yarmini qaytarish to'g'risidagi qoida, tomonlar ijro protsessi bosqichida kelishuvga erishgan hollarda qo'llanilmaydi. Pul mablag'larini olish uchun da'vogar sudning joylashgan joyidagi soliq idorasiga tegishli bayonot bilan murojaat qilishi kerak, unga sud hujjati va ma'lum miqdorda boj sifatida to'langanligini tasdiqlovchi hujjat ilova qilinadi.
Umumiy yurisdiktsiya sudida kelishuv bitimini tasdiqlashda davlat boji
Agar oddiy fuqarolar o'rtasidagi ishni magistratura yoki tuman sudida ko'rib chiqish paytida kelishuvga erishilgan bo'lsa, unda qonunchilik tomonlardan xarajatlarni taqsimlash masalasini ushbu bitim matnida mustaqil ravishda hal qilishni talab qiladi. Bunday holda, to'lovning bir qismini byudjetdan qaytarish bo'yicha maxsus qoidalar qo'llanilmaydi, shuning uchun da'vogar tegishli da'vo bilan murojaat qila olmaydi.
Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, shartnoma matnida to'lovni taqsimlash bo'yicha shartlar mavjud bo'lmagan taqdirda, da'vogar uni to'lash uchun umumiy tartibda xarajatlarni qoplaydi. Tomonlar bu holatda kelishuv bitimining matnida ko'pincha javobgarning da'vogar foydasiga to'lov miqdorining yarmini to'lash majburiyatini nazarda tutadilar.
